Hồi ức của Tết Việt ngày xưa, người Việt thường đốt pháo để chào đón năm mới. Tuy nhiên, kể từ khi Chỉ thị số 406/CT-TTg ngày 08/8/1994 của Thủ tướng Chính phủ về việc cấm sản xuất, buôn bán và đốt pháo đến nay đã tròn 30 năm, việc sản xuất, buôn bán, vận chuyển và đốt các loại pháo, là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm. Việc sản xuất và sử dụng các loại pháo mang lại rủi ro cao, gây nguy hiểm cho bản thân người sử dụng, những người xung quanh và gây mất an ninh trật tự tại địa phương. Trên thực tế đã có nhiều vụ tai nạn thương tâm do sản xuất, đốt pháo trái phép, mỗi vụ tai nạn xảy ra là nỗi đau về thể xác, tinh thần cho bản thân người vi phạm và cả gia đình, người thân. Điển hình: ngày 07/12/ 2023 tại xóm Tây Thổ, xã Văn Hải, huyện Kim Sơn tỉnh Ninh Bình xảy ra vụ nổ do tự chế tạo pháo, hậu quả khiến 2 người tử vong.
Trên địa bàn phường Bình Định, thị xã An Nhơn tuy chưa xảy ra tình trạng đốt pháo gây hậu quả thiệt hại về người, tuy nhiên nguy cơ tiềm ẩn loại tội phạm và hành vi vi phạm pháp luật về buôn bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng pháo còn cao, Công an phường Bình Định khuyến cáo người dân một số hành vi vi phạm về sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ và đốt pháo trái phép và những mức phạt theo quy định của pháp luật:
1. Cấm nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo nổ; trừ trường hợp, tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, cung cấp, vận chuyển, sử dụng pháo hoa nổ theo quy định tại Nghị định này.
2. Cấm nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép pháo hoa, thuốc pháo.
3. Cấm mang pháo, thuốc pháo trái phép vào, ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc vào nơi cấm, khu vực cấm, khu vực bảo vệ và mục tiêu bảo vệ.
4. Cấm lợi dụng, lạm dụng việc sử dụng pháo để xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, tính mạng, sức khoẻ, tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
5. Cấm trao đổi, tặng, cho, gửi, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố pháo hoa nổ hoặc thuốc pháo để sản xuất pháo trái phép; vận chuyển, bảo quản, tiêu huỷ pháo không đảm bảo an toàn hoặc làm ảnh hưởng đến môi trường.
6. Cấm chiếm đoạt, mua, bán, trao đổi, tặng, cho, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm đồ, làm giả, sửa chữa, tẩy xoá các loại giấy phép về pháo.
7. Cấm giao pháo hoa nổ, thuốc pháo cho cơ quan, tổ chức và cá nhân không đủ điều kiện theo quy định.
8. Cấm hướng dẫn, huấn luyện, tổ chức huấn luyện cách thức chế tạo, sản xuất, sử dụng trái phép pháo dưới mọi hình thức.
9. Cấm cố ý cung cấp thông tin sai lệch về quản lý, bảo quản pháo, thuốc pháo; không báo cáo hoặc báo cáo không kịp thời, che giấu hoặc làm sai lệch thông tin về việc mất, thất thoát, tai nạn, sự cố về pháo, thuốc pháo
* Tại Điểm a, và Điểm i, Khoản 3, Điều 11 Nghị định 144/NĐ-CP ngày 32/12/2021 của Chính phủ, phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau:
- Trao đổi, cho, tặng, gửi, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố vũ khí, vật liệu nổ, pháo hoa nổ, pháo hoa nhập lậu hoặc thuốc pháo để sản xuất pháo trái phép.
- Sử dụng các loại pháo, thuốc pháo trái phép.
** Một điều đáng lưu ý là hiện nay trên các trang mạng xã hội đã có tình trạng nhiều cá nhân đang rao bán các loại pháo hoa do Công ty thuộc Bộ Quốc phòng sản xuất, tuy nhiên đề nghị bà con quan tâm lưu ý khi mua và sử dụng pháo hoa dịp tết Nguyên đán như sau:
1. ĐỐI VỚI NGƯỜI BÁN: Theo quy định tại Nghị định số 137/2020/NĐ-CP ngày 27/11/2020 của Chính phủ quy định về quản lý, sử dụng pháo (cụ thể tại Điều 14) thì việc nghiên cứu, sản xuất, kinh doanh đối với Pháo hoa chỉ được thực hiện bởi tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng đã được cấp phép.
2. KHI CÓ Ý ĐỊNH MUA PHÁO HOA: tại Khoản 2, Điều 17, Nghị định số 137/2020/NĐ-CP quy định: “Cơ quan, tổ chức, cá nhân khi sử dụng pháo hoa chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa”. Chỉ người mua có tên trong hoá đơn và gia đình được sử dụng, nghiêm cấm mua và bán lại, cho, tặng. Hiện tại chỉ có Công ty TNHH MTV Hóa chất Z21 (thuộc Bộ Quốc phòng) được phép kinh doanh pháo hoa.
3. PHÂN BIỆT PHÁO HOA VÀ PHÁO HOA NỔ:
* Pháo hoa (được phép sử dụng) quy định tại điểm b khoản 2 điều 3 “pháo hoa là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện tạo ra các hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian, không gây ra tiếng nổ’’.
* Pháo hoa nổ (không được phép sử dụng) quy định tại điểm a khoản 2 điều 3 quy định “pháo hoa nổ là sản phẩm trực tiếp dùng để sản xuất pháo nổ, dưới tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện tạo ra phản ứng hóa học nhanh, mạnh tỏa nhiệt, sinh0 khí và tạo ra áp suất lớn gây ra tiếng nổ’’.
Tết Việt ngày nay dù không còn tiếng nổ của pháo nhưng vẫn giữ nguyên nét cổ truyền của dân tộc. Mỗi người dân Việt Nam hãy vì sự an toàn của bản thân và gia đình hãy đấu tranh, tố giác tội phạm và các hành vi vi phạm về sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng pháo, thuốc pháo và tiền chất thuốc nổ trái phép đến cơ quan Công an gần nhất.